Mariem Hassan, a voz máis representativa da música do Sáhara Occidental, actúa este xoves día 9 ás 21 horas no Teatro Rosalía de Castro da Coruña, no marco do ciclo "música con raíces" da Fundación Caixanova. Esta cantante, que está considerada en certo sentido a embaixadora do país que segue baixo dominio marroquí, leva toda a súa vida participando en distintos grupos de música saharaui, cos cales viaxou por todo o mundo.
Trátase dunha voz suave, doce, e sobre todo, comprometida. Mariem Hassan publicou o seu primeiro disco como artista individual no 2002, pero sen romper nunca a relación co grupo Mujeres Saharauis, coas que gravou Medej, unha colección de cantos antigos espirituais.
Trátase dunha voz suave, doce, e sobre todo, comprometida. Mariem Hassan publicou o seu primeiro disco como artista individual no 2002, pero sen romper nunca a relación co grupo Mujeres Saharauis, coas que gravou Medej, unha colección de cantos antigos espirituais.
Marien naceu en 1958 nas inmediacións da cidade santa de Smara, na cunca de Saguia al Hamra, xunto ao río Tasua. Tiña dezasete anos cando Marrocos realizou a Marcha Verde en 1975. Dous irmáns militares da cantante que posuían coches trasladaron á familia ao enclave de Mjeriz, próximo a Tifariti, primeira etapa do éxodo. Desde alí saíron para Arxelia, cara a un lugar de Hamada. O seu campamento é coñecido como Smara, en memoria da cidade que deixaron atrás a maioría dos seus poboadores. Alí pasou vinte e sete anos Mariem Hassan; e alí naceron os seus cinco fillos. Na actualidade vive en Sabadell (Barcelona) co seu marido e os fillos menores.
ResponderEliminarMariem leva toda a súa vida participando en distintos grupos de música saharaui. Primeiro co Hafed, que pronto cambiou o seu nome por Mártir Luali, en memoria do primeiro Secretario da Fronte Polisaria, morto en idade curta en combate. Co grupo viaxou a moitísimos países participando en actos culturais cargados dun alto contido político que, en plena guerra con Marrocos, eran a miúdo boicoteados por activistas e funcionarios marroquís no estranxeiro.
Traxectoria
Mártir Luali, gravou en distintos países europeos catro ou cinco discos de irregular factura, axudado polos respectivos comités de solidariedade. Entre eles destaca Polisario Vencerá, producido por Mohamed Tami, ministro de Cultura saharaui desde finais dos 70 a mediados dos 80. Foi editado orixinalmente en 1982 polo selo español Guimbarda e recuperado no 98 por Nubenegra. Mariem, como moitas outras das mulleres que integraron Mártir Luali, participaba ou non en xiras e gravacións segundo llo permitían os embarazos, partos e crianzas dos fillos.
Estivo no disco que se gravou en Holanda en 1980 -que nunca viu a luz- e no de Francia, que se editou en 1989, pero que non chegou a distribuírse pois a xira que estaba preparada para apoiar o lanzamento suspendeuse por unha desas causas aciagas que perseguiron ao grupo en toda a súa traxectoria.
Por tal motivo hai que esperar até 1998 para poder gozar da súa voz nunhas cantas cancións. Entre todas destaca o seu "Canción da Intifada" que nas xiras posteriores con Leyoad -grupo circunstancial baixo o que se presenta en toda Europa- será un dos pratos fortes. Tras catro anos de intenso traballo con Nubenegra, Leyoad consolídase grazas á permanencia no seu seo de dous das máximas figuras da música saharaui, a propia Mariem Hassan e Nayim Alal.
Nesta última etapa Mariem foi centrándose máis e máis na composición, por iso cando no verán do 2000 Nubenegra propón gravar a Leyoad un disco de medej e Mariem acode con cancións da talla de "Sahara neb gija" ou "Yasar geidu" non queda outra solución que renderse ante as evidencias.
Éxito individual
O disco Mariem Hassan con Leyoad, publicado no 2002, tivo unha espléndida acollida. Desde entón consolidouse como artista individual, participando en numerosas xiras e actuacións xa baixo o seu nome. Iso non foi óbice para actuar esporadicamente coas Mulleres Saharauis, coas que gravou Medej, unha colección de cantos antigos espirituais.
A consagración definitiva chegoulle con "Desexos", o seu primeiro álbum en solitario. Da man de Baba Salama como productor e guitarrista, e coa asistencia do seu irmán Boika Hassan, logra, por fin, unha obra sólida e impecable, onde as guitarras gozan dunha liberdade até agora descoñecida nos territorios de haul.
"Desexos" é un disco ardente, cheo de ritmo, que aparentemente non deixa traslucir as dúas traxedias acaecidas durante a súa xestación: a leucemia e morte do seu produtor, quen non chegou a ver o disco editado, e a do cancro de mama da propia Mariem. Ela, con todo, logrou sobreporse e en canto a súa saúde permitiullo actuou no Mercat da Música de Vic e, ao pouco, na feira do Womex (Newcastle) onde logrou o recoñecemento máximo dos participantes. Era o punto de partida para renovar a súa carreira e seguir presentando con regularidade o seu repertorio en escenarios de Europa, América e África.